Πολικές αρκούδες υπό εξαφάνιση

Νέα μελέτη δείχνει ότι, λόγω του λιωσίματος των πάγων, οι αρσενικές αρκούδες θα δυσκολεύονται να ακολουθούν τα ίχνη των θηλυκών με συνέπεια να μειωθούν οι πιθανότητες εγκυμοσύνης, αλλά και επιβίωσης μετά την περίοδο νηστείας

Οι πολικές αρκούδες βρίσκονται αντιμέτωπες με ένα «ορόσημο» λόγω της κλιματικής αλλαγής. Η κλιματική αλλαγή προκαλέσει μια δραματική και ξαφνική μείωση στον αριθμό του πληθυσμού των πολικών αρκούδων, όπως απέδειξε μια νέα μελέτη. Η συγκεκριμένη έρευνα είναι η πρώτη που παρουσιάζει άμεσα πώς η κλιματική αλλαγή θα επηρεάσει την αναπαραγωγή και την επιβίωση των πολικών αρκούδων. Βασιζόμενη πάνω σε ό,τι είναι γνωστό για τη φυσιολογία, τη συμπεριφορά και την οικολογία των πολικών αρκούδων, προβλέπει ότι τα ποσοστά εγκυμοσύνης θα πέσουν και όλο και λιγότερες αρκούδες θα επιβιώνουν κατά την περίοδο «νηστείας», λόγω της αύξησης των περιόδων χωρίς πάγο.

Αμφιλεγόμενα στοιχεία
Έως τη σημερινή εποχή, οι περισσότερες μελέτες με θέμα τη μέτρηση της επιβίωσης των πολικών αρκούδων έχουν στηριχθεί σε μια μέθοδο που ονομάζεται «σημείωμα και ανάκτηση». Δηλαδή, αυτό συνεπάγεται την κατ΄επανάληψη αιχμαλωσία πολικών αρκούδων από έναν συγκεκριμένο πληθυσμό για αρκετά χρόνια, που είναι αρκετά χρονοβόρο και απαιτεί υψηλό προϋπολογισμό.
Εξαιτίας αυτού, οι πληροφορίες που οι επιστήμονες έχουν συλλέξει από τους πληθυσμούς των πολικών αρκούδων ποικίλλουν σε μεγάλο βαθμό: για παράδειγμα, τα σύνολα δεδομένων στους καλύτερα μελετημένους πληθυσμούς στον κόλπο του δυτικού Χάντσον και στη θάλασσα του νότιου Μπιούφορτ εκτείνονται μέχρι και τέσσερις δεκαετίες, αλλά σχεδόν δεν υφίστανται για αρκούδες σε ορισμένες περιοχές της Ρωσίας.
Ακόμη πιο δύσκολη είναι η μέτρηση του κατά πόσον ο τρόπος επιβίωσης και η αναπαραγωγή μπορούν να αλλάξουν, λόγω των μελλοντικών κλιματικών συνθηκών.
Ο καθηγητής του Πανεπιστημίου της Αλμπέρτα, στο Έντμοντον του Καναδά, δρ Πήτερ Μόλναρ, υποστηρίζει ότι αναμένεται ορισμένοι πληθυσμοί να τεθούν υπό εξαφάνιση λόγω της αύξησης της θερμοκρασίας, ενώ άλλοι αναμένεται να συνεχίσουν να υπάρχουν, έστω και με μειωμένο τον αριθμό του πληθυσμού τους.
Παρόλα αυτά, οι συγκεκριμένες προβλέψεις πλαισιώνονται από στοιχεία που βασίζονται στην κρίση ή στην επέκταση των ειδικών για το κατά πόσον οι σημερινές τάσεις του πληθυσμού θα μπορούσαν να συνεχιστούν, δεδομένων των επερχόμενων κλιματικών αλλαγών.

Νηστεία-ζευγάρωμα
Οι αρσενικές πολικές αρκούδες βρίσκουν τις θηλυκές περιπλανώμενες στους πάγους, αφού μυριστούν τα ίχνη αρκούδων που πέρασαν από εκεί. Αν τα ίχνη δημιουργήθηκαν από μια θηλυκή αρκούδα που βρίσκεται σε κατάσταση ζευγαρώματος, η αρσενική τα ακολουθεί ώστε να οδηγηθεί σε αυτήν.
Οι ερευνητές δημιούργησαν ένα μοντέλο που παρουσιάζει το πώς θα αλλάξει αυτή η συμπεριφορά καθώς η άνοδος της θερμοκρασίας θρυμματίζει τον πάγο της θάλασσας. Ακόμα, εξέτασαν τον αντίκτυπο αυτής της αλλαγής στον τρόπο επιβίωσης των αρκούδων.
Οι νότιοι πληθυσμοί των πολικών αρκούδων, κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού, αναγκάζονται να μείνουν στη στεριά επειδή ο πάγος της θάλασσας λιώνει. Καθώς, λοιπόν, οι περίοδοι χωρίς πάγο μεγαλώνουν, υπολογίζεται ότι όλο και λιγότερες πολικές αρκούδες θα έχουν αρκετό λίπος και αποθέματα πρωτεΐνης για να επιβιώσουν.
Έτσι, με την ανάπτυξη ενός φυσιολογικού μοντέλου το οποίο υπολογίζει το πόσο γρήγορα μια αρκούδα χρησιμοποιεί το λίπος και τα αποθέματα πρωτεΐνης της, οι ερευνητές θα έχουν τη δυνατότητα να εκτιμήσουν σε πόσο χρονικό διάστημα μια αρκούδα θα μπορούσε να πεθάνει από ασιτία. «Και στις δύο περιπτώσεις, οι αναμενόμενες αλλαγές στην αναπαραγωγή και στον τρόπο επιβίωσης είναι μη γραμμικές», εξηγεί ο δρ Μόλναρ.

Απειλούνται άμεσα
Η αμερικανική οργάνωση απειλουμένων ειδών (US Endangered Species Act) κατατάσσει την πολική αρκούδα στα είδη που απειλούνται από εξαφάνιση.
Η πλέον πρόσφατη εκτίμηση της κατάστασης των πολικών αρκούδων από τις ΗΠΑ περιελάμβανε μόνο τις δύο προηγούμενες μελέτες για την αξιολόγηση των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής, αλλά αυτές είναι παρεμβαλλόμενες τάσεις του πληθυσμού και όχι απευθείας μοντελοποίηση του τρόπου με τον οποίο η οικολογία των πολικών αρκούδων μπορεί να τροποποιηθεί.
Έτσι, η νέα μελέτη από την ομάδα του δόκτορος Μόλναρ προσφέρει έναν τρόπο να βελτιωθούν αυτές οι προβλέψεις και προτείνει το ενδεχόμενο για ακόμα πιο ταχείες μειώσεις, σε σχέση με αυτές που βρέθηκαν από την αξιολόγηση των ΗΠΑ.